Bij brandweerwerk denken veel mensen aan blussen, knippen en technische hulpverlening. Maar wat misschien minder bekend is, is dat wij als brandweervrijwilligers ook een belangrijke rol spelen bij medische noodsituaties. Daarvoor volgen we regelmatig trainingen in BLS – Basic Life Support. De afgelopen twee weken stonden bij Brandweer Gieten in het teken van deze essentiële oefening.
We trainden in twee groepen, op twee avonden, met een duidelijk doel: het herhalen en verbeteren van onze vaardigheden in reanimatie, slachtofferbenadering, ongevalsschouw en het gebruik van de AED. Het zijn vaardigheden waarvan je hoopt dat je ze nooit hoeft te gebruiken — maar als het moment daar is, móet je ze beheersen.
Wat is BLS precies?
BLS staat voor Basic Life Support – oftewel: basis levensondersteuning. Het is een manier van handelen waarmee je, als hulpverlener zonder medische achtergrond, het verschil kunt maken tussen leven en dood.
Bij een hartstilstand of bewusteloosheid draait alles om de eerste minuten. Met BLS proberen wij de vitale functies van een slachtoffer te ondersteunen tot professionele hulpverlening aanwezig is.
In onze regio worden we niet standaard afgestuurd op medische noodsituaties, maar het komt wél regelmatig voor dat we als brandweer eerder ter plaatse zijn dan de ambulance — bijvoorbeeld bij een ongeval of een brand waarbij slachtoffers betrokken zijn. In zulke situaties is het belangrijk dat we snel kunnen schakelen en weten hoe we moeten handelen.
Een slachtoffer reanimeren, een AED aansluiten of luchtwegproblemen herkennen en aanpakken: dat zijn precies de handelingen die we tijdens BLS-oefeningen trainen. Niet om het werk van de ambulance over te nemen, maar om tijd te winnen — en soms is dat letterlijk van levensbelang.
Niet alles, maar wél levensreddend
Kunnen wij als brandweer dan alles wat ambulancepersoneel ook doet? Nee, zeker niet. Maar dat is ook niet het doel van BLS.
BLS gaat over de basis: het herkennen van levensbedreigende situaties en handelen tot professionele zorgverleners het overnemen. Je zou kunnen zeggen dat wij het “overbruggingswerk” doen: we houden iemand in leven tot de ambulance er is. Soms letterlijk.
Tijdens de oefenavonden werd niet alleen geoefend op reanimatie met poppen, maar ook op het ‘lezen’ van slachtoffers (lotus), het herkennen van letsel en het snel schakelen als een situatie verandert. Dat vraagt niet alleen techniek, maar ook samenwerking, rust en overzicht. En dat is precies waarom we dit elk jaar herhalen: de vaardigheid moet in je systeem zitten, zodat je in het moment goed kunt handelen.
BLS én HartslagNu: dubbel betrokken
Veel vrijwilligers van Brandweer Gieten zijn niet alleen inzetbaar via de post, maar doen ook mee aan HartslagNu — het landelijk oproepsysteem van de Hartstichting. Dit netwerk alarmeert burgerhulpverleners en professionals bij een reanimatie in de buurt.
Dat betekent dat onze collega’s ook buiten de diensttijd om worden opgeroepen via de app of pieper om direct hulp te verlenen.
“In onze regio komt het regelmatig voor dat één of meerdere collega’s van de post via HartslagNu bij een reanimatie betrokken zijn. Eigenlijk kan je er wel van uitgaan dat bijna iedere brandweervrijwilliger bij ons jaarlijks wel een keer bij een reanimatie of medisch noodgeval staat.”
Om in HartslagNu actief te mogen blijven, moet je jaarlijks een herhalingstraining volgen. De BLS-oefening bij de brandweer voldoet hieraan, waardoor we ook als burgerhulpverleners altijd inzetbaar blijven.
Niet spectaculair, wel essentieel
De oefenavonden waren niet groots of spannend — geen rookmachines, geen knipperlichten. Maar ze waren wél essentieel. Want als het er écht op aankomt, zijn dit de handelingen die tellen.
Het was mooi om te zien hoe serieus iedereen ermee bezig was, hoe er werd meegedacht en meegeoefend. En ook al hopen we dat we het nooit hoeven toe te passen — we weten dat het elk moment wél nodig kan zijn.
