Autospuit Ford-AA

Op deze foto uit 1932 zijn de volgende personen van links naar rechts te zien:
Hidde Hoven, ……Westerhuis, Jan Kamps, Hennie Dijkhuizen, Roelof Vlieghuis (chauffeur), Tije Dijkhuizen en Job Hulsebos. Op de treeplank zit Mans Balkema

Het provinciaal kenteken D-7838 werd op 17 oktober 1931 door de gemeente Gieten aangevraagd. Dit kenteken was bestemd voor een Ford AA brandspuit die bij Van Bergen (Concordia) te Midwolda was opgebouwd. De capaciteit van de bronzen LD pomp was ongeveer 1200 liter per minuut enw erd aangedreven door een 40 pk Ford motor.
Het chassisnummer van de auto was: Ford Truck No. AA 4782337 en het wagennummer was 195. In 1951 kreeg het voertuig het kenteken SJ-26-47 en het heeft dienst gedaan tot 1956.

Handleiding voor automobielbrandspuit type AA uit de fabriek “Concordia” te Midwolde

Bediening

Bij brand of oefenplaats aangekomen zal de auto uitgeschakeld moeten worden en de pomp ingeschakeld.
Om dit te bereiken zet men de handel zich bevindend op de chauffeursplaats, achterover (dus naar zich toe, maar kalm aan, niet met geweld, dan bereikt men toch niets.
Het beste gaat de motor op de kleinste versnelling heel langzaam laten draaien, de voet op de vrijloop en langzaam laten opkomen, ondertussen de handel naar zich toetrekken en zal de koppeling vlug en makkelijk plaats hebben.
Bij uitschakelen der pomp de motor terug schakelen op de auto en precies hetzelfde doen, doch de handel de andere kant opzetten, dus van zich afdrukken.
De versnelling der auto steeds op de grootset versnelling, onder het spuiten en hiermee geen vergissing begaan.

Pomp

De pomp steeds laten aanzuigen door de handel, bij de pomp, zetten op B. (beginnen) Wanneer eers de lucht en daarna het water met kracht onder de machine spuit, de handel op O. (omloop) zetten.
Wanneer de persslangen uitgelegd zijn en water gegeven kan worde, dan de afsluiters der slangen open draaien, zover mogelijk en niet half. Daarna meer gas geven en de handel de pomp op S. (spuiten) zetten.

Onder het spuiten kan men desgewenst water in de radiateur bijzetten, door het kraantje op d epomp gedeeltelijk te openen. Men houdt de hand aan dit kraantje, totdat men genoeg heeft bijgevuld, opdat men niet zal vergeten, dit kraantje onmiddelijk, na gebruik te sluiten. Vergeet men dit kraantje te sluiten en blijft het dus open staan, dan loopt de radiateur leeg doordat het water dan in de pomp stroomt.

Onderhoud de machine

Na elke brand of oefening moet de machine onmiddelijke gereed gezet worden, om reden een brandweer onmiddelijk wederom moet kunnen uitrukken. Doch nimmer het één en ander uitstellen tot den volgende dag. Wordt het uitgesteld en moet men dan toch plotseling opnieuw uitrukken, zo lijdt men een grote fiasco of gaat het ten koste van de machine.
1. Kijk de machine na, tank vullen en de reservebenzine op de machine
2. water in de motor nazien
3. Olie van de motot controleren en zo nodig bij vullen
4. Kijk op gezette tijden de gehele motor grondig na.

Alles wa gesmeerd moet worden olie of geven. Caburateur nazien, de zeefjes schoonhouden en alles doorspoelen.
Olie in de motor (vooral direct na de winter) aftappen en geheel vernieuwen.

De overbrengingskast

Deze kast gebouwd tussen de pomp en de motor eens per jaar met olie, die ook voor de motor gebruikt wordt, bijvullen, ongeveer 70 m.m. hoog. ( bij veel gebruik vaker nazien) De olie bijvullen en meten door het afnemen van het kleine deksel, hetwelk met 6 kleine bouten op de achterkast vastzit.

De Pomp

Na elke brand of oefening moeten de lagers der pomp (3 stuks in de pomp en 1 buiten de pomp) met kogellagervet zoveel als mogelij volgeperst worden. Dit is dringende zaak, om d epomp in goede conditie te houden en mag onder geen enkele omstandigheid verzuimd worden. De te gebruiken kogellagervet, betrekt men het beste van ons, omdat men dan zeker is, kogellagervet te krijgen, war speciaal voor de lagers en pomp geschikt is. Gebruik steeds voor het smeren der motor (Mobiel oil). Koop een klein fustje en leg dit bij de machine in de garage.

Vorstvrij maken van de brandspuit en motor

Om de pomp vorstvrij te maken draait men eerst 2 stoppen, welke zich onder de pomp bevinden, eruit, zodat het water uit de pomp loopt. De 4 afsluiters open draaien en in de uitmondingen kijken of er nog enkele druppels water zijn achtergebleven. Zo ja net een doek droogmaken. De pomp inschakelen en de motor uit de -hand-(met de slinger) langzaam ronddraaien opdat ook de pomp langzaam meedraait en al het water naar beneden uit de pomp kan komen. Nu alle 4 afsluiter goed afsluiten, de 2 stoppen in d epomp draaien en goed vast draaien, daarna de pomp, door de aansluiting voor de zuigbuis, vol olie doen (dit kan gebruikte olie van de motor zijn). De afsluitdop op het zuigwerk doen en goed vastzetten. Nu de pomp met de motor enige ogenblikken laten draaien opdat de olie overal in de pomp goed in- en doordringt en zodoende de laatste druppels water verdwijnen. De pomp is nu absoluut vorstvrij. De motor wordt nu weer teruggeschakeld op de auto. De motor wordt nu vorstvrij gemaakt door de kraantje, zich bevindend in de koperen buizen, lopende van de pomp naar de motor, open te zetten. Goed kijken dat deze kraantjes niet verstopt zijn of geraken. Motor en buizen lopen hierdoor tot de laatste druppel leeg. voor de controle probeert men het kraantje onder de radiateur, ook hier even om denken, dat het kraantje goed open is, om te zien of al het water goed weg is. Is al het water weg, dan de 3 kraantjes sluiten. NIET OPEN LATEN STAAN!!!. Aan de radiateur de automenkaart hangen met opschrift: GEEN WATER IN DE RADIATEUR AANWEZIG. Wenselijk is om zo dicht mogelijk bij de autospuit, de beschiking hebben over +/- 20 liter water, met een vultrechter om bij brand spoedig gereed te kunnen zijn om uit te rukken. In een eenvoudige hooikist gaat best.

AANVULLING-SPUITEN

Spuit steeds zo veel mogelijk met meerdere stralen, het grote kwamtum water kan niet door één slang afgevoerd worden. Bij veel meters voorslang en met één straal dan de auto in de 3de versnelling, niet te groot mondstuk, 25 of 20 m.m., niet vol gas. het water kan dan niet door die ene slang.

Radiateur vullen

De radiateur vullen door gewoon door de dop maar het vulkraantje op de pomp openn zetten voor het ontwijken van de lucht, uit de buizen. Wanneer de lucht ontweken is en het water door dit kraantje in de pomp loopt, dan dit kraantje direct sluiten.
onder het spuiten eens naar het koelwater kijken of er voldoende is en de radiateur niet gedeelte lijk leeg is, door een luchtzak in de buizen.

Vorstvrijmaken

Denk erom, indien de autospuit vorstvrij gemaakt wordt, dan eerst alles flink warm laten lopen en alle aftapkraantjes sluiten, voor het wegzetten der machine, anders wordt bij een ventuele brand het sluiten der kraantje vergeten .

Verkoop

Door de komst van een nieuwe brandweerauto is in 1956 de Ford AA via een openbare aandesteding verkocht. In totaal hebben 8 bedrijven of personen een bod uitgebracht op de auto. De bedragen varieerden van ƒ 404,00 tot ƒ 751,00.
De auto is op 4 september 1956 voor een bedrag van ƒ 751,00 gegeund aan de heer J. van der Huizen te Groningen.

Bel

In de vroeger jaren was de brandspuit nog niet voorzien van zwaailampen en sirene. Om toch kenbaar te maken dat men op weg was naar een spoedeisende karwei maakte men gebruik van een koperen bel.
Deze bel is gelukkig nog in het bezit van de brandweer Gieten, in de bel is de volgende tekst ingegraveerd: Brandweer Gieten 1932

Oostermoer tentoonstelling

In 1978 heeft de brandweer ter gelegenheid van de ingebruikname van een nieuwe tankautospuit (Margirus) mee gereden in de optocht. Hiervoor heeft men de oude AA ford geleend van de toenmalige eigenaar. Men heeft er uiterlijk weer een brandweerauto van gemaakt en de toen nog in levende zijnde brandwachten die gewerkt hebben met de AA Ford hebben tijdens de optocht de auto bemand.

Een foto van de auto zoals deze heeft meegereden in de optocht. De houten bankjes zijn hiervoor speciaal gemaakt en geplaatst alsmede de beugels waarop de zuigslang en ladder liggen.

Een foto gemaakt tijdens de optocht. Op de foto zijn duidelijk dhr. A. Tent en T. Dijkhuizen te zien. Achter het stuur zit dhr. Wijnold Jeuring